ଗଜପତି ( ବିପ୍ଲବୀ ପରିକ୍ରମା ):- ଗଜପତି ଜିଲ୍ଲା ପାରଳାଖେମୁଣ୍ଡି ବନଖଣ୍ଡ ଅନ୍ତର୍ଗତ ସାତ ଗୋଟି ବନାଞ୍ଚଳ ରେ ଚଳିତ ବର୍ଷ ଗଠିତ ହୋଇଥିବା 42ଟି ପକ୍ଷୀ ଗଣନା ୟୁନିଟ ରେ ପକ୍ଷୀ ଗଣନା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ସରି ଯାଇଛି ।ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କ ଜଙ୍ଗଲ ଓ ପରିବେଶ ବିଭାଗର ନିର୍ଦ୍ଦେଶ କ୍ରମେ ପାରଳାଖେମୁଣ୍ଡି ବନଖଣ୍ଡ ଅଧିକାରୀ ଶ୍ରୀ ଏସ ଆନନ୍ଦ ଙ୍କ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ତତ୍ୱାବଧାନରେ ଏବଂ ସହକାରୀ ବନ ସଂରକ୍ଷକ ଶ୍ରୀ ଅଶୋକ କୁମାର ବେହେରା ଓ ଶ୍ରୀ ଅରୁଣ କୁମାର ସାହୁ ଙ୍କ ନେତୃତ୍ୱରେ ଏହି ପକ୍ଷୀ ଗଣନା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଯାଇଛି ।
ଉକ୍ତ ପକ୍ଷୀ ଗଣନା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ପାରଳାଖେମୁଣ୍ଡି ବନଖଣ୍ଡ ଅଧିନରେ ଥିବା ସାତ ଗୋଟି ବନାଞ୍ଚଳ ଯଥା ଚନ୍ଦ୍ରଗିରି , ମହେନ୍ଦ୍ର , କାଶୀନଗର , ମୋହନା , ରାମଗିରି , ରା.ଉଦୟଗିରି ଓ ଦେବଗିରି ରେଞ୍ଜର 42 ଟି ୟୁନିଟରେ ଥିବା ବନ୍ଧ , ନାଳ , ପୋଖରୀ , ୱାଟର-ବଡି , ଡ୍ୟାମ , ଜଳଭଣ୍ଡାର , ସାଗର , କ୍ଷୁଦ୍ର ଜଳସେଚନ ପ୍ରକଳ୍ପ ଅଞ୍ଚଳ , ଜଳପ୍ରପାତ ଓ ଓଦାଳିଆ ଜମି ପ୍ରଭୃତି ଅଞ୍ଚଳରେ ଚିହ୍ନଟ ଓ ଗଣନା କରା ଯାଇଥିଲା ।ଏହି ପକ୍ଷୀ ଚିହ୍ନଟ ଓ ଗଣନା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ବେଳେ ଚଳିତ ବର୍ଷ ଯଥା 2024 ବର୍ଷ ନିମନ୍ତେ ମୋଟ 42ଟି ୟୁନିଟରେ 58 ଟି ପ୍ରଜାତିର ସମୁଦାୟ 9353 ଟି ପକ୍ଷୀ ଉପରୋକ୍ତ ଅଞ୍ଚଳକୁ ଆସିଥିବା ଜଣା ପଡିଛି ।
ଚିହ୍ନଟ ଓ ଗଣନା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ବେଳେ ଦେଖା ଯାଇଥିବା ଏହି 58ଟି ପ୍ରଜାତିର ପକ୍ଷୀ ମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ମୁଖ୍ୟତଃ କିଲିଚିଆ ବଗ , ପାଣିକୁଆ , କଣ୍ଟି ବଗ , ହଂଶରାଳି , ପାଣି କୁକୁଡ଼ା , ସରାଳି , ଦଳ ଖୁମ୍ପି ,ଗାଇୟା ବଗ , କାନ୍ତି ବଗ, ଖପରା ଖାଇ,ଗେଣ୍ଡି ପକ୍ଷୀ ପ୍ରଭୃତି ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ।ସେହିଭଳି ଶତାଧିକ ସଂଖ୍ୟାରେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରଜାତିର ବିଦେଶୀ ପକ୍ଷୀ ମାନଙ୍କ ବି ଆଗମନ ହୋଇଥିଲା I ଅଧିକାଂଶରେ ଚଳିତ ଥର ଦେବଗିରି ରେଞ୍ଜ ର ଗଜପତି ସାଗର ଅଞ୍ଚଳରେ 2660 ଟି ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରଜାତିର ପକ୍ଷୀ ଗଣନା ବେଳେ ଦେଖା ଯାଇଥିଲା । ଏହି ପକ୍ଷୀ ଗଣନା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ସାତ ଗୋଟି ବନାଞ୍ଚଳ ର 42 ଟି ୟୁନିଟ ପାଇଁ 200 ରୁ ଅଧିକ ବନ କର୍ମଚାରୀ ଓ ଅଧିକାରୀ ନିୟୋଜିତ ହୋଇଥିବାର ଜଣା ଯାଇଛି ।
କିଛି ବର୍ଷ ହେଲା ଉପରୋକ୍ତ ବିଭିନ୍ନ ଜଳାଶୟ ମାନଙ୍କରେ ରାଜ୍ୟ ଓ ରାଜ୍ୟ ବାହାର ସମେତ ବିଦେଶୀ ପକ୍ଷୀ ମାନଙ୍କ ଆଗମନ ହେଉଥିବା ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଛି ।ମୁଖ୍ୟତଃ , ଜିଲ୍ଲାର ପାହାଡ ପର୍ବତ ଘେର ମଧ୍ୟରେ ଥିବା ଏହି ଉପରୋକ୍ତ ଜଳାଶୟ ମାନଙ୍କ ମଧୁର ଜଳ ସହିତ ଏଠାକାର ଅନୁକୂଳ ପରିବେଶ ଯୋଗୁଁ ରାଜ୍ୟ ବାହାର ଓ ବିଦେଶୀ ପକ୍ଷୀ ମାନଙ୍କୁ ଏହା ଆକୃଷ୍ଟ କରୁଥିବା ଜଣାଯାଇଛି । ଏତଦ୍ ବ୍ୟତୀତ ଏ ଅଞ୍ଚଳ ମାନଙ୍କରେ ସେହି ପକ୍ଷୀ ମାନଙ୍କ ପାଇଁ ପ୍ରାକୃତିକ ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରଚୁର ପରିମାଣର ଉପଲବ୍ଧ ହେଉଥିବା କାରଣରୁ ଏଠାକୁ ବହୁ ସଂଖ୍ୟାରେ ଏହି ପକ୍ଷୀ ମାନଙ୍କ ଆଗମନ ହେଉଥିବା ଜଣା ଯାଇଛି ।